Định nghĩa bệnh lậu
Theo Đại từ điển Y khoa Việt Nam, bệnh lậu được định nghĩa là bệnh nhiễm trùng cấp tính, lây truyền chủ yếu qua đường tình dục, do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra.
Các đặc điểm của bệnh lậu:
- Vi khuẩn lậu thường tấn công vào các niêm mạc tiết niệu – sinh dục, gây ra tình trạng viêm nhiễm.
- Thời gian ủ bệnh thường từ 2-10 ngày.
- Khả năng lây nhiễm của bệnh lậu rất cao qua đường tình dục không an toàn.
Như vậy, bệnh lậu là căn bệnh xã hội nguy hiểm, gây tổn thương và viêm nhiễm cơ quan sinh dục. Bệnh có thể lây lan rất nhanh qua đường tình dục không được bảo vệ.
Nguyên nhân gây bệnh lậu
- Bệnh lậu do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra. Đây là loại vi khuẩn Gram âm hình cầu, không lập thành bào tử.
- Vi khuẩn lậu có khả năng kháng lại nhiều loại thuốc kháng sinh, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn.
- Con đường lây truyền chính của bệnh lậu là qua đường quan hệ tình dục không an toàn, không bảo vệ.
- Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở.
Như vậy, nguyên nhân chủ yếu gây nên bệnh lậu là do vi khuẩn lậu xâm nhập qua đường tình dục không an toàn.
Cách lây lan bệnh lậu
Bệnh lậu lây lan chủ yếu theo các cách sau:
- Lây truyền qua đường quan hệ tình dục không bảo vệ, không sử dụng bao cao su.
- Có thể lây giữa các cặp tình dục cùng giới (đồng tính nam, đồng tính nữ) hoặc khác giới.
- Lây từ người mẹ bị nhiễm bệnh sang trẻ sơ sinh trong quá trình sinh nở.
- Lây qua đường tiếp xúc trực tiếp với các vật dụng cá nhân như khăn tắm, quần áo,… nếu người bệnh sử dụng chung.
Như vậy, đường lây truyền chủ yếu nhất vẫn là qua đường quan hệ tình dục không an toàn. Do đó, sử dụng bao cao su đóng vai trò rất quan trọng trong việc phòng tránh lây nhiễm bệnh lậu.
Triệu chứng của bệnh lậu
Triệu chứng ở nam giới
Nam giới mắc bệnh lậu thường có các biểu hiện sau:
- Tiểu rắt, tiểu buốt và đau rát khi đi tiểu.
- Dương vật sưng đỏ, đau rát khi quan hệ tình dục.
- Xuất hiện dịch tiết mủ, màu vàng đục hoặc xanh nhạt ở dương vật hoặc niêm mạc tiểu đạo.
- Đau tinh hoàn, sưng phồng tinh hoàn.
Triệu chứng ở nữ giới
Ở nữ giới, bệnh lậu thường gây ra các triệu chứng:
- Khí hư ra nhiều, có mùi hôi khó chịu, màu vàng đục hoặc xanh.
- Đau rát vùng âm đạo, cổ tử cung khi quan hệ tình dục.
- Đau vùng chậu, đau vùng bụng dưới.
- Kinh nguyệt không đều, kinh nguyệt ra nhiều hoặc ít bất thường.
Triệu chứng ở trẻ em
Trẻ em mắc bệnh lậu có thể có các biểu hiện sau:
- Mắt đỏ, nhức mỏi, chảy dịch mủ ở mắt.
- Sưng đỏ, viêm loét, chảy mủ ở vùng kín.
- Sốt cao, quấy khóc.
Như vậy, triệu chứng của bệnh lậu ở cả nam và nữ giới đều liên quan đến các biểu hiện viêm nhiễm ở cơ quan sinh dục. Do đó, khi thấy các dấu hiệu bất thường này cần đi khám ngay.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh lậu
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh lậu có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm sau:
Biến chứng sớm
- Viêm vòi trứng, viêm cổ tử cung ở nữ giới.
- Viêm tinh hoàn, mào tinh hoàn ở nam giới.
- Viêm khớp, viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim.
Biến chứng muộn
- Vô sinh, hiếm muộn ở cả nam và nữ giới.
- Viêm khớp dạng thấp.
- U xơ tử cung gây vô sinh ở nữ giới.
Như vậy, biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh lậu là gây ra vô sinh, hiếm muộn. Chính vì thế, việc điều trị triệt để là vô cùng quan trọng.
Cách điều trị bệnh lậu
Điều trị bằng thuốc kháng sinh
Một số loại thuốc kháng sinh thường dùng để điều trị bệnh lậu:
- Cephalosporin: Ceftriaxon, Cefixime
- Quinolon: Ciprofloxacin, Ofloxacin
- Aminoglycoside: Gentamycin, Spectinomycin
- Macrolid: Azithromycin
Liệu trình điều trị kéo dài từ 7-14 ngày tùy theo tình trạng bệnh và loại thuốc sử dụng.
Điều trị hỗ trợ
Ngoài thuốc kháng sinh, bác sĩ cũng có thể kê đơn thêm các loại thuốc sau:
- Thuốc giảm đau, hạ sốt như Paracetamol.
- Thuốc chống viêm tại chỗ ở cơ quan sinh dục.
Lưu ý khi điều trị bệnh lậu
- Tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị theo chỉ định.
- Hai bạn tình cùng điều trị để tránh lây nhiễm qua lại.
- Kiêng quan hệ tình dục trong suốt quá trình điều trị và một thời gian sau đó.
- Tái khám để đảm bảo đã điều trị triệt để sau khi kết thúc liệu trình.
Như vậy, tuân thủ phác đồ và hướng dẫn của bác sĩ là điều kiện quan trọng để điều trị thành công bệnh lậu.
Phân biệt bệnh lậu với bệnh giang mai
Bệnh lậu thường hay nhầm lẫn với bệnh giang mai. Dưới đây là một số điểm khác biệt giữa hai bệnh:
- Bệnh lậu do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra, còn bệnh giang mai do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây nên.
- Bệnh lậu lây qua đường tình dục, còn bệnh giang mai cũng có thể lây qua đường máu và tiếp xúc trực tiếp vết thương hở.
- Triệu chứng lậu thường xuất hiện nhanh hơn so với giang mai.
- Biến chứng của lậu thường gây tổn thương sinh dục, còn giang mai gây tổn thương da và các cơ quan trong cơ thể.
- Điều trị lậu bằng kháng sinh, còn giang mai điều trị bằng kháng sinh kết hợp với thuốc ức chế miễn dịch.
Như vậy, dựa vào các đặc điểm trên, bác sĩ có thể phân biệt được bệnh lậu và bệnh giang mai.
Phân biệt với bệnh sùi mào gà
- Bệnh lậu do vi khuẩn gây ra, còn sùi mào gà do virus HPV.
- Triệu chứng lậu thường kèm dịch tiết, còn sùi mào gà thường gây mụn cóc ở bộ phận sinh dục.
- Lậu không gây hậu quả lâu dài nếu điều trị kịp thời, còn sùi mào gà có thể tái phát và làm tăng nguy cơ ung thư.
- Lậu chỉ lây qua đường tình dục, còn sùi mào gà có thể lây cả qua tiếp xúc trực tiếp da.
Như vậy, bằng cách so sánh các triệu chứng và đặc điểm, người bệnh có thể phân biệt được bệnh lậu với một số bệnh xã hội thường gặp khác.
Cách phòng tránh mắc bệnh lậu hiệu quả
Để phòng ngừa mắc bệnh lậu, mọi người cần lưu ý:
- Sử dụng bao cao su mỗi khi quan hệ tình dục, kể cả quan hệ bằng miệng.
- Hạn chế tần suất quan hệ tình dục với nhiều bạn tình khác nhau.
- Không sử dụng chung các đồ dùng cá nhân như khăn tắm, quần áo lót,…
- Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm dấu hiệu mắc bệnh.
- Điều trị kịp thời cho cả hai bạn tình nếu phát hiện một người mắc bệnh.
Như vậy, áp dụng quan hệ tình dục an toàn là biện pháp hiệu quả nhất để phòng tránh lây nhiễm bệnh lậu cũng như các bệnh xã hội khác.