Kế toán tổng hợp luôn được xem là “trụ cột” của bộ phận tài chính – kế toán trong mọi doanh nghiệp. Đây là vị trí chịu trách nhiệm quản lý, kiểm soát và tập hợp toàn bộ số liệu kế toán để hình thành báo cáo tài chính, báo cáo thuế, cũng như cung cấp thông tin chính xác cho ban lãnh đạo ra quyết định. Nhằm giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc thù nghề nghiệp này, bài viết dưới đây sẽ trình bày chi tiết khái niệm Kế toán tổng hợp là gì, nhiệm vụ, kỹ năng cần có và những yêu cầu mới nhất dành cho kế toán tổng hợp.
Kế toán tổng hợp là gì?
Theo KJC, kế toán tổng hợp là người đảm nhiệm việc ghi nhận, đánh giá và thống kê toàn bộ số liệu tài chính của doanh nghiệp dựa trên các chứng từ hợp lệ, từ đó tổng hợp vào sổ sách và lập báo cáo. Bộ phận này chịu trách nhiệm bao quát từ dữ liệu chi tiết đến các chỉ tiêu tổng hợp nhằm đảm bảo bức tranh tài chính của doanh nghiệp phản ánh đúng – đủ – kịp thời.
Hiểu đơn giản hơn, kế toán tổng hợp chính là “bộ não tính toán”, đảm nhận vai trò liên kết giữa các kế toán viên, kế toán trưởng và các bộ phận liên quan. Công việc không chỉ dừng lại ở nhập liệu mà còn kiểm tra, đối soát, phân tích và quản lý hệ thống số liệu tài chính.
Công việc và nhiệm vụ của một kế toán tổng hợp
Theo tham khảo từ những người tham gia liên hệ KJC, công việc của kế toán tổng hợp trải dài theo ngày – tháng – quý – năm và đòi hỏi tính hệ thống, kỹ lưỡng và chính xác tuyệt đối. Dưới đây là danh sách chi tiết các nhiệm vụ quan trọng:
Công việc hàng ngày
- Thu thập, sắp xếp và lưu trữ toàn bộ chứng từ phát sinh trong ngày như hóa đơn, phiếu thu, phiếu chi, phiếu nhập – xuất kho,…
- Lập chứng từ ngay tại thời điểm nghiệp vụ phát sinh để tránh sai lệch số liệu hoặc thất thoát hàng hóa, tiền quỹ.
- Kiểm tra tính hợp lệ – hợp pháp – hợp lý của hóa đơn và chứng từ theo quy định pháp luật về thuế và kế toán.
- Nhập liệu vào các sổ cái như: sổ quỹ, sổ ngân hàng, sổ chi tiết tài khoản, sổ kho,…
- Theo dõi và cập nhật biến động tài sản, hàng tồn kho, công nợ nội bộ và các khoản phát sinh khác.
Công việc hàng tháng
- Theo dõi, đối chiếu và lập bảng công nợ phải thu – phải trả với khách hàng và nhà cung cấp.
- Kê khai hóa đơn đầu vào – đầu ra theo quy định hiện hành.
- Lập tờ khai thuế GTGT, TNCN, TNDN theo tháng đối với doanh nghiệp phải kê khai theo tháng.
- Lập bảng lương, tính lương, chế độ bảo hiểm và các khoản phụ cấp, thưởng, phạt cho nhân viên.
- Tính giá vốn, đánh giá hàng tồn kho, xác định các chi phí phân bổ và khấu hao tài sản cố định.
Nhiệm vụ hàng quý
- Rà soát chứng từ để lập báo cáo thuế GTGT, TNCN, TNDN theo quý.
- Lập báo cáo tài chính quý, báo cáo quản trị theo yêu cầu nội bộ doanh nghiệp.
Nhiệm vụ hàng năm
Giai đoạn đầu năm:
- Kê khai và nộp thuế môn bài theo hạn 31/01 hằng năm.
- Nộp tờ khai thuế GTGT, TNCN tháng 12 hoặc quý 4 của năm trước.
- Nộp báo cáo tài chính và các tờ khai quyết toán thuế TNDN, TNCN trong vòng 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính.
Giai đoạn cuối năm:
- Kiểm kê hàng hóa tồn kho, tài sản cố định, quỹ tiền mặt và các khoản công nợ.
- Đối chiếu số liệu giữa sổ chi tiết – sổ tổng hợp – báo cáo nội bộ.
- Rà soát các hóa đơn sót, điều chỉnh kịp thời để tránh ảnh hưởng đến thuế phải nộp.
- Lập báo cáo tài chính năm: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, Thuyết minh báo cáo tài chính.
Song song đó, kế toán tổng hợp còn chịu trách nhiệm phối hợp với kế toán trưởng và các bộ phận khác để:
- Phân công và giám sát công việc của các kế toán viên.
- Tham gia kiểm tra nội bộ định kỳ hoặc đột xuất.
- Phối hợp quyết toán thuế khi cơ quan thuế kiểm tra.
- Quản lý và lưu trữ chứng từ theo đúng thời hạn quy định.
- Phân tích số liệu để hỗ trợ ban lãnh đạo ra quyết định.
- Thiết lập, duy trì quan hệ với ngân hàng, cơ quan thuế, đối tác liên quan.
Kế toán tổng hợp cần có các kỹ năng nào?
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, kế toán tổng hợp cần sở hữu nhiều kỹ năng quan trọng:
- Kiến thức chuyên môn vững vàng: nắm rõ chuẩn mực kế toán, luật thuế, chế độ kế toán và cập nhật văn bản mới.
- Kỹ năng tin học: sử dụng thành thạo Excel, Word, PowerPoint; biết dùng các phần mềm kế toán phổ biến.
- Kỹ năng ngoại ngữ: hỗ trợ trong trường hợp doanh nghiệp có giao dịch quốc tế.
- Tính cẩn thận – tỉ mỉ: nghề kế toán không cho phép sai sót, đặc biệt với số liệu tài chính.
- Tư duy logic – phân tích: hỗ trợ trong việc đối chiếu, kiểm tra và phân tích báo cáo tài chính.
- Khả năng chịu áp lực: đặc biệt vào các kỳ quyết toán thuế và lập báo cáo tài chính cuối năm.
- Kỹ năng giao tiếp và phối hợp: giúp xử lý công việc trôi chảy với các phòng ban và cơ quan quản lý.
Những kỹ năng này là yêu cầu bắt buộc nếu muốn ứng tuyển hoặc thăng tiến lên vị trí kế toán tổng hợp. Ứng viên có thể chuẩn bị trước bằng cách học thêm các khóa chuyên sâu hoặc luyện tập qua bộ câu hỏi phỏng vấn chuyên ngành.
Các yêu cầu về trình độ
- Người làm kế toán tổng hợp cần có trình độ chuyên môn cao hơn kế toán viên thông thường.
- Phải hiểu và thành thạo toàn bộ nghiệp vụ kế toán, khả năng đánh giá bao quát tình hình tài chính doanh nghiệp.
- Có kỹ năng tổ chức, quản lý và phân bổ công việc trong bộ phận kế toán.
- Nắm vững các quy định pháp luật mới liên quan đến kế toán – thuế (văn bản pháp luật 2024–2025).
Các khó khăn thường gặp trong nghề kế toán tổng hợp
Bên cạnh cơ hội nghề nghiệp rộng mở và mức thu nhập ổn định, kế toán tổng hợp cũng đối mặt với nhiều áp lực trong công việc:
- Áp lực tuân thủ chuẩn mực kế toán: các quy định pháp luật thường xuyên thay đổi, đòi hỏi kế toán phải cập nhật liên tục.
- Quản lý khối lượng dữ liệu lớn: dù phần mềm hỗ trợ rất nhiều nhưng nếu thao tác sai có thể dẫn đến mất dữ liệu hoặc báo cáo sai lệch.
- Áp lực hóa đơn – chứng từ: phải kiểm tra hàng trăm đến hàng nghìn hóa đơn mỗi tháng, cần sự chính xác tuyệt đối.
- Khối lượng công việc tăng mạnh vào kỳ quyết toán: đây là giai đoạn căng thẳng nhất đối với mọi kế toán tổng hợp.
Kế toán tổng hợp là gì? Qua những phân tích trên, có thể thấy kế toán tổng hợp giữ vai trò cực kỳ quan trọng trong doanh nghiệp. Đây không chỉ là công việc liên quan đến số liệu mà còn là vị trí đòi hỏi tư duy chiến lược, tính cẩn thận và khả năng quản lý. Dù áp lực cao, nhưng đây là ngành nghề có tiềm năng phát triển lớn và cơ hội thăng tiến mạnh trong lĩnh vực tài chính – kế toán.
