Men tiêu hóa – Những điều cần biết về các enzyme giúp phân hủy và hấp thụ thức ăn

Khái niệm về men (enzyme) tiêu hóa

Men hay còn gọi là enzyme là những protein có khả năng xúc tác các phản ứng sinh hóa trong cơ thể. Cụ thể, men tiêu hóa là các enzyme tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn ở đường tiêu hóa, giúp phân giải các chất đạm, lipit, carbohydrate thành dạng đơn giản hơn để cơ thể có thể hấp thụ.

Các men tiêu hóa chính được sản xuất và tiết ra ở các cơ quan như dạ dày, tụy, ruột non và đường mật. Chúng có vai trò quan trọng trong việc phân giải và hấp thụ thức ăn cung cấp năng lượng và các chất dinh dưỡng thiết yếu cho hoạt động sống của con người.

Các loại men tiêu hóa chính trong cơ thể

Cơ thể con người có khoảng 22 loại enzyme tiêu hóa khác nhau, mỗi loại có chức năng riêng biệt. Một số loại phổ biến nhất bao gồm:

• Pepsin: Tiết ra ở dạ dày, phân giải các protein thành peptide và axit amin.
• Trypsin và chymotrypsin: Tiết ra ở tụy, phân giải các protein thành các peptide nhỏ hơn.
• Lipase: Tiết ra ở tụy và ruột non, phân giải lipit thành axit béo và glycerol.
• Lactase: Tìm thấy ở ruột non, phân giải đường lactose thành glucose và galactose.
• Maltase, sucrase: Phân giải đường maltose, sucrose thành glucose và fructose ở ruột non.
• Nuclease, polypeptidase: Phân giải axit nucleic và polypeptide.

Ngoài ra còn có các enzyme phụ trợ khác như cellulase, glucoamylase, invertase… giúp phân giải đường và carbohydrate.

Vai trò quan trọng của các men tiêu hóa

Các men tiêu hóa đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phân giải và giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thức ăn, cụ thể:

• Phân giải các phân tử lớn (đạm, lipit, carb) thành các phân tử nhỏ mà cơ thể có thể hấp thụ được.
• Tăng diện tích tiếp xúc giữa thức ăn với niêm mạc ruột để tối đa hóa quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng.
• Chuyển hóa các chất dinh dưỡng thành dạng dễ hòa tan trong nước để vận chuyển đi nuôi cơ thể.
• Kiểm soát và điều chỉnh tốc độ phân giải, hấp thu các chất dinh dưỡng.

Nhờ các men tiêu hóa mà cơ thể có thể hấp thụ tối đa các chất đạm, lipit, glucid cần thiết cho quá trình trao đổi chất và sinh trưởng.

Những trường hợp cần bổ sung thêm men tiêu hóa

Trong một số trường hợp, cơ thể không sản xuất đủ enzyme tiêu hóa hoặc bị mất cân bằng men dẫn đến khó khăn trong việc phân hủy, hấp thụ thức ăn. Lúc này, việc bổ sung thêm men tiêu hóa là cần thiết:

• Người thiếu hụt một số enzyme tiêu hóa bẩm sinh như lactase, lipase.
• Người bị rối loạn tiêu hóa do dư thừa axit hoặc yếu tố gây viêm.
• Người bị các bệnh lý ở dạ dày, tụy như viêm loét, ung thư làm giảm tiết enzyme.
• Người cao tuổi tiết ít enzyme tiêu hóa hơn so với lúc còn trẻ.
• Trẻ em có hệ tiêu hóa non nớt, dễ bị thiếu hụt enzyme.
• Người ăn uống thiếu khoa học, gây quá tải cho hệ tiêu hóa.

Một số sản phẩm bổ sung men tiêu hóa phổ biến hiện nay

Hiện nay có nhiều sản phẩm men tiêu hóa được bào chế dưới dạng viên nang, viên nén hoặc dung dịch, một số sản phẩm phổ biến:

• Mezyme Forte, Mezina: của Việt Nam, chứa nhiều enzyme tiêu hóa tự nhiên.
• Enzynorm: của Mỹ, chứa men tiêu hóa tổng hợp và thảo dược thiên nhiên.
• Digest Gold, Digex: của Ấn Độ, giàu các enzyme tiêu hóa như lactase, lipase, amylase…
• Creon, Pancrease: của Đức, chuyên dùng cho người thiếu lipase tụy.

Liều dùng thường là 1-2 viên/lần, ngày 2-3 lần sau bữa ăn chính. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Lưu ý khi sử dụng các sản phẩm bổ sung men tiêu hóa

Để đạt hiệu quả và tránh tác dụng phụ, người dùng cần lưu ý:

• Chỉ dùng khi thực sự cần thiết, không lạm dụng quá liều.
• Chọn mua các sản phẩm uy tín, chất lượng, tránh hàng kém chất lượng.
• Bảo quản đúng cách, tránh ẩm, nóng ảnh hưởng đến hoạt tính enzyme.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ để có liều dùng phù hợp.
• Ngừng sử dụng nếu thấy dị ứng hoặc tác dụng phụ.

Như vậy, bổ sung men tiêu hóa khi cần thiết sẽ giúp quá trình tiêu hóa được cải thiện, hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Tuy nhiên, cần tuân thủ liều dùng và thận trọng khi sử dụng.