[Hỏi Đáp] Đau bụng dưới báo hiệu điều gì? Cần lưu ý gì?

Định nghĩa đau bụng dưới

Theo các bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, đau bụng dưới được định nghĩa là tình trạng đau khó chịu ở vùng thấp dưới rốn. Cụ thể:

• Đau có thể xuất hiện ở vùng quanh rốn, vùng hạ sườn phải và trái hoặc vùng xương mu.
• Cơn đau có thể âm ỉ, nhức nhối hoặc dữ dội, quặn thắt.
• Đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài vài ngày.
• Đau tăng lên khi ấn vào vùng bụng bị đau.

Như vậy, đau bụng dưới là cảm giác đau khó chịu ở phần dưới của ổ bụng, bao gồm vùng quanh rốn và xuống phía dưới.

Vị trí đau bụng dưới

Cụ thể các vị trí đau bụng dưới thường gặp bao gồm:

• Vùng quanh rốn: là vị trí phổ biến nhất của cơn đau.
• Vùng hạ sườn phải: đau lan xuống sườn phải gần xương mu.
• Vùng hạ sườn trái: đau lan từ bụng xuống sườn trái.
• Vùng xương mu phải và trái: cảm giác đau nhói ở vùng xương mu 2 bên.
• Vùng bụng dưới gần bẹn: đau xuống phía dưới gần vùng bẹn.

Nhận biết chính xác vị trí đau sẽ giúp bác sĩ dễ dàng xác định nguyên nhân gây bệnh.

Những điều cần biết về đau bụng dưới

Dưới đây là một số điều cần ghi nhớ về tình trạng đau bụng dưới:

• Hầu hết các trường hợp đau bụng dưới không nghiêm trọng, không đe dọa tính mạng nếu được điều trị đúng cách.
• Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, đau bụng dưới lại là triệu chứng của các bệnh lý nguy hiểm như viêm ruột thừa, xoắn ruột,.. cần phẫu thuật khẩn cấp.
• Do đó, bất kỳ cơn đau bụng dưới kéo dài cần được kiểm tra, khám sức khỏe để tìm nguyên nhân.
• Không nên chủ quan, nhất là với người già, phụ nữ có thai và trẻ nhỏ.
• Một số trường hợp cần nhập viện ngay lập tức khi thấy các dấu hiệu bất thường đi kèm.

Nguyên nhân gây đau bụng dưới

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng đau bụng dưới, một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:

Nguyên nhân ở nữ giới

• Kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh
• Viêm nhiễm phụ khoa: viêm buồng trứng, viêm vùng chậu, viêm cổ tử cung
• Rối loạn nội tiết: u xơ tử cung, u buồng trứng
• Thai ngoài tử cung hoặc vỡ động mạch buồng trứng

Nguyên nhân ở nam giới

• Viêm tinh hoàn, mào tinh hoàn
• Xoắn tinh hoàn
• Viêm tuyến tiền liệt

Nguyên nhân ở trẻ em

• Viêm ruột thừa
• Sỏi mật
• Viêm tụy cấp tính
• Nhiễm trùng đường tiêu hóa: do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng

Các bệnh lý tiêu hóa

• Viêm loét dạ dày – tá tràng
• Trào ngược dạ dày thực quản
• Hội chứng ruột kích thích
• Viêm đại trực tràng
• Ung thư đại tràng, ung thư tụy,…

Các nguyên nhân khác

• Sỏi thận
• Viêm thận
• Đái tháo đường
• Rối loạn chuyển hóa
• Chấn thương, chấn thất vùng bụng

Như vậy, nguyên nhân gây đau bụng dưới rất đa dạng, có thể là nhẹ hoặc nặng, nên cần được thăm khám để chẩn đoán chính xác.

Triệu chứng đi kèm của đau bụng dưới

Ngoài triệu chứng đau, bệnh nhân đau bụng dưới còn có thể gặp một số biểu hiện đi kèm như:

Đau âm ỉ, đau tức

• Đau âm ỉ, cơn đau nhức nhối nhẹ nhàng như đau rát.
• Đau tức, cảm giác bụng căng cứng lên khi đói hoặc sau khi ăn no.

Đau quặn thắt

• Đau dữ dội, quặn thắt kèm cảm giác buồn nôn và nôn mửa.
• Đau không đỡ khi uống thuốc giảm đau thông thường.

Đau khi vận động, đi vệ sinh

• Đau tăng lên khi vận động mạnh, ho, hắt hơi.
• Đau tăng khi đi vệ sinh đại tiện hoặc quan hệ tình dục.

Các triệu chứng khác

• Sốt nhẹ đến cao, rét run, mệt mỏi
• Buồn nôn, nôn mửa
• Đi ngoài phân lỏng hoặc táo bón
• Đi tiểu rắt hoặc đau, khó tiểu

Nhận biết chính xác các triệu chứng đi kèm sẽ giúp xác định nguyên nhân gây đau bụng dưới.

Cách xử trí ban đầu khi đau bụng dưới

Khi đau bụng dưới, bạn có thể áp dụng một số cách xử trí ban đầu sau đây:

Chườm đá hoặc đắp nóng

• Chườm khăn lạnh hoặc túi đá lên vùng bụng đau giúp giảm đau nhẹ.
• Đắp khăn ấm hoặc chai nước nóng lên bụng cũng giúp cải thiện cơn đau.

Uống nhiều nước

• Uống từ từ từng ngụm nước lọc nhỏ giúp cơ thể cung cấp đủ dịch.
• Không nên uống quá nhiều cà phê, trà đặc, nước ngọt có ga.

Tránh tự ý dùng thuốc

• Không nên tự ý uống thuốc giảm đau khi chưa biết rõ nguyên nhân.
• Việc lạm dụng thuốc có thể ảnh hưởng xấu đến dạ dày và che lấp triệu chứng.

Nếu cơn đau vẫn không đỡ, cần đến cơ sở y tế thăm khám để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Cách phòng ngừa đau bụng dưới hiệu quả

Để phòng tránh tình trạng đau bụng dưới, mọi người nên áp dụng các biện pháp sau:

• Thiết lập chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng lành mạnh. Tránh thức khuya và bỏ bữa.
• Tập luyện thể dục thể thao điều độ, duy trì cân nặng hợp lý.
• Đi khám sức khỏe định kỳ 6-12 tháng/lần để phát hiện sớm bất thường.
• Điều trị triệt để các bệnh lý về đường ruột, dạ dày, phụ khoa.
• Chú ý các dấu hiệu bất thường của cơ thể, nhất là vùng bụng để đi khám kịp thời.
• Cân nhắc tiêm phòng các bệnh truyền nhiễm đường ruột, tiêu hóa.

Như vậy, đau bụng dưới có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, từ nhẹ đến nặng. Điều quan trọng là phát hiện sớm và điều trị phù hợp để tránh biến chứng. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về tình trạng này.